تعیین منشأ و پراکنش آلکان های نرمال در رسوبات سطحی جنگل های مانگروی سواحل شمالی قشم و بندر خمیر- خلیج فارس

در سال های اخیر آلکان های نرمال که بیومارکر های معمول یافت شده در مواد آلی رسوبی محسوب می شوند، در ارزیابی آلودگی نفتی محیط های دریایی کاربرد گسترده ای یافته اند. در مطالعه حاضر، سه بخش مجزای نمونه برداری از جنگل های حفاظت شده مانگروی ایران در خلیج فارس شامل بخش بندر خمیر، میانی و قشم انتخاب گردیدند. گزینش ایستگاه ها به گونه ای بوده است که تفاوت های احتمالی موجود در غلظت و منشأ آلکان های نرمال در رسوبات سطحی ( cm5-0) ایستگاه های این سه بخش را آشکار نماید. غلظت کل آلکان های نرمال در نمونه های رسوبات سطحی منطقه مطالعاتی از 500 تا 6600 میکروگرم در هر گرم وزن خشک رسوب محاسبه شد. کروماتوگرام های حاصل از آنالیز نمونهها با gc-ms، پروفیل آلکان های نرمال و نسبت های هیدروکربنی تعیین منشأ، همگی حاکی از وجود منشأ غالب بیوژنیک برای آلکان های نرمال در رسوبات پهنه های مانگرویی مجاور جزیره قشم بوده است که از درختان مانگرو نشأت یافته اند در حالیکه تغییر منشأ غالب آلکان های نرمال از بیوژنیک به پتروژنیک در بخش بندر خمیر مشاهده گردید. نمونه های رسوبات بخش بندر خمیر به روشنی نشان دهنده وجود آلودگی نفتی بوده است که احتمالاً در نتیجه فعالیت های قاچاق غیر قانونی و واقع شدن در مسیر جریان های اصلی خلیج فارس می باشد که این جریان ها از تنگه هرمز وارد خلیج می شود. منطقه میانی که در حد واسط دو بخش دیگر واقع شده است، وجود منشأ بینابینی(طبیعی تا نفتی) برای آلکان های نرمال را نشان دادند. در ضمن، مطالعه حاضر براساس نسبت های n-c17/pr، n-c18/ph، pr/phو u/r و همچنین وجود ucm در تمامی نمونه ها نشان دهنده آلودگی رسوبات منطقه حفاظت شده حرا به ورودی های قدیمی نفت بوده که با توجه به ریزش های پیدرپی نفتی و وقوع جنگ های گذشته در منطقه خلیج فارس قابل انتظار می باشد. کلمات کلیدی: نشانگر های زیستی، آلکان های نرمال، تعیین منشأ، جنگل های مانگرو، خلیج فارس.